تأثیر بروموکریپتین، فلاکستین ونورتریپتیلین در کاهش علائم منفی اسکیزوفرنیا

هدف: علائم منفی در اسکیزوفرنیا یکی از عوامل مهم بازدارنده در فرایندهای مرتبط با توان بخشی این دسته از بیماران محسوب می گردد. داروهای کمکی و آموزش مهارت های اجتماعی می توانند جهت تقلیل شدت این دسته از علائم به کار روند. در این پژوهش نقش بروموکریپتین، فلاکستین و نورتریپتیلین را در کاهش علائم منفی مورد بررسی قرار می دهیم. در این بین نقش نورتریپتیلین برای اولین بار است که مورد مطالعه اینچنینی قرار می گیرد. روش بررسی: یک صد بیمار اسکیزوفرنیک بستری در مرکز روان پزشکی رازی به طور تصادفی انتخاب شدند و پس از تقسیم به چهار گروه مساوی، در یک آزمون دوسوکور و کنترل شده به ترتیب با بروموکریپتین 5/2 میلی گرم، فلاکستین 20 میلی گرم، نورتریپتیلین 25 میلی گرم و بالاخره پلاسبو، به اضافه رژیم درمانی جاری شان (شامل آنتی سایکوتیک های تیپیکال) تحت درمان قرار گرفتند. پس از سه هفته دوز داروها به دو برابر افزایش یافت و این روند به مدت سه هفته دیگر ادامه یافت و سپس داروها قطع گردید. وجود و شدت علائم منفی در ابتدا و قبل از آغاز درمان و سپس در انتهای هفته سوم و بالاخره در انتهای هفته ششم با استفاده از مقیاس sans کنترل و ثبت گردید. در طی این مدت (6 هفته) یک بیمار از گروه فلاکستین به دلیل عدم تمایل و بیمار دیگری از گروه پلاسبو به دلیل فوت در اثر بیماری جسمانی از مطالعه حذف شدند. صرف نظر از این دو مورد، هیچ گونه عارضه جانبی خاصی که موجب ناراحتی بیماران با قطع دارو گردد، مشاهده نشد. پس از استخراج اطلاعات به دست آمده و با استفاده از روش محاسبات آماری z و chi-square و x2-test ارتباط بین متغیرها سنجیده گردید. یافته ها: علائم منفی در چهار گروه مذکور تحت تأثیر پلاسبو، بروموکریپتین، فلاکستین، و نوروتریپتیلین به ترتیب در %37/5، %44، %62/5 و %80 از بیماران دچار تقلیل گردید. این کاهش در اکثریت قریب به اتفاق موارد محدود به %20 از سطح پایه باقی ماند. فقط نورتریپتیلین در سه مورد و بروموکریپتین در یک مورد به میزان %40 علائم منفی را کاهش دادند. از حیث شدت علائم پاسخ دهنده به درمان، تفاوتی میان انواع شدید و غیرشدید مشاهده نگردید. همچنین تقلیل مورد بحث علائم منفی به طور غیروابسته به یکدیگر و به صورت متفرق صورت گرفته بود. نتیجه گیری: هر سه داروی بروموکریپتین، فلاکستین و نورتریپتیلین موجب تقلیل علائم منفی بیماران اسکیزوفرنیک گردیدند. از این بین در مقایسه با پلاسبو، نورتریپتیلین مؤثرترین (p<0/005) و بروموکریپتین ضعیف ترین (p<0/75) بودند و فلاکستین نیز در حد واسط بین این دو قرارداشت (p<0/1). اگرچه بین نورتریپتیلین و فلاکستین تفاوت معنی داری ملاحظه نشد (p<0/25)، اما نورتریپتیلین به طور مشخص مؤثرتر از بروموکریپتین (p<0/01) بود. این امر در مورد مقایسه فلاکستین با بروموکریپتین صادق نبود (p<0/25).